Płytoteka malucha

Okres sensytywny na słuchanie i oswajanie z muzyką: 4 msc. przed narodzeniem - 4 lata

Największa wrażliwość muzyczna przypada na okres, który rozpoczyna się przed narodzinami (w momencie, kiedy dziecko rozróżnia pierwsze dźwięki), a kończy - w wieku około 4 lat. Jest to tzw. okres sensytywny, czyli faza rozwoju dziecka, w której jest ono szczególnie zdolne do tego, by rozwinąć talent muzyczny (jeżeli go ma) lub po prostu polubić muzykę, niezależnie od swoich możliwości odziedziczonych po przodkach.

Słuchanie muzyki jest dobrym sposobem konstruktywnego wykorzystania czasu, alternatywą dla telewizji i zabawek interaktywnych. Muzyka może być wykorzystywana jako tło do usypiania, bądź wyciszania, zarówno dziecka jak i mamy czy taty :). W wychowanie z pomocą dźwięków mogą być zaangażowani nie tylko rodzice, ale i rodzeństwo, dziadkowie, ciocie lub opiekunowie. Wspomaga ono rozwój zachowań społecznych i relacji rodzinnych. Dziecko chętnie naśladuje dźwięki, obserwuje i próbuje naśladować ruchy innych uczestników zabawy muzycznej. Nie przeszkadza mu nawet brak talentu muzycznego dorosłych. Przede wszystkim liczy się dla niego eksperymentowanie dźwiękiem i dobra zabawa. W wieku około dwóch lat, ucząc się mówić, próbuje śpiewać po swojemu. Robi to jeszcze bardzo nieporadnie i... słodko.

Komunikując się z maluszkiem za pomocą piosenek lub włączając mu nagrania, można zasiać w nim ziarno zamiłowania do muzyki i wykorzystać możliwości, które, na tym etapie rozwoju, są dużo większe niż w późniejszych latach życia. Daje to możliwość lepszego wykorzystania talentu muzycznego. Jeżeli go nie ma, możemy zapobiec ewentualnym niepowodzeniom i problemom dziecka, w przedszkolu czy szkole na zajęciach z rytmiki czy muzyki. Dziecko, które nie odziedziczyło w genach talentu muzycznego, a mimo to we wczesnym dzieciństwie jest stymulowane za pomocą zabaw muzycznych, prawdopodobnie w przedszkolu lub w szkole, na zajęciach z muzyki czy rytmiki, nie będzie zachowywało się, "jak by mu słoń nadepnął na ucho". Muzyka będzie kojarzona przez nie jako coś dobrze znanego i naturalnego. Przedszkolak nie wnika w to, czy jego zmysł muzyczny jest wrodzony, czy też nabyty przez wczesną edukację muzyczną. Po prostu dobrze czuje się z muzyką, jeżeli miał okazję ją polubić.

Utwory muzyczne mogą wspomagać ogólny rozwój dziecka i jego wychowanie. Są lekarstwem na nudę. Włączenie piosenki może być bodźcem ułatwiającym odwrócenie uwagi od przedmiotu, który wywołał konflikt. Włączenie ulubionej piosenki nierzadko rozładowuje negatywne emocje dziecka, pomaga mu uspokoić się. Z drugiej strony, niektóre rodzaje muzyki, np. rock, stymulują do działania. Pomagają rozruszać dziecko np. po drzemce, czytaniu, rysowaniu czy sesji przed komputerem lub telewizorem w deszczowy dzień. Dobrze jest mieć w pogotowiu zbiór nagrań różnego rodzaju muzyki, z którego będziemy mogli wybierać w razie potrzeby.

Maluchy chętnie tańczą i śpiewają, słuchają i eksperymentują z dźwiękami, zwłaszcza gdy muzyka jest dobra, to znaczy odpowiednia dla ich potrzeb i gustów. Już w wieku dwóch, trzech czy pięciu lat można mówić o bardzo konkretnych preferencjach muzycznych, które są owocem dotychczasowych doświadczeń małych słuchaczy. Warto stworzyć domową kolekcję muzyczną dla najmłodszych. Tym bardziej, że jako rodzice możemy świadomie kształtować wrażliwość muzyczną dziecka, podsuwając mu najróżniejsze rodzaje muzyki. Może ono poznawać muzykę ludową, etniczną, historyczną (np. Pan Tenorek wprowadza nas w klimat dworu księcia Smakosława, w piosence „Kucharz z kuchcikiem”), klasyczną i oczywiście rozrywkową.

Podajemy przykładowy zbiór dziecięcych płytek CD, który może stać się inspiracją dla rodziców małego dziecka.

Arka Noego

„A gu gu”
„Mamatata mam 2 lata”

Możemy posłuchać dużo dobrego rocka w wykonaniu dzieci. W Polsce od kilku lat gra, znana wszystkim rodzinom, Arka Noego. Stworzyli ją profesjonalni muzycy rockowi wraz ze swymi dziećmi. Piosenki Arki są proste, rytmiczne i wpadające w ucho. Wszystkie płytki, oprócz piosenek, zawierają ich wersje instrumentalne, nasze dzieci mogą wtedy śpiewać same. Teksty opowiadają o Panu Bogu, Maryi i innych postaciach Biblijnych oraz o Świętych.

„Nasze ulubione kolędy i pastorałki”
„Piosenki i kolędy na żywo”
„Znów się rodzi”

Arka Noego wprowadza nas też w klimat świąt Bożego Narodzenia, śpiewając kolędy i pastorałki.

„Hiphip hura alleluja”

Klimat Wielkiej Nocy tworzy np. utwór: „Niezwykłanoc” z albumu „Hiphip hura alleluja”.

„Daj na zgodę”
„Od rana do wieczora”

Szczególny klimat tworzy album zatytułowany: „Od rana do wieczora”, który mocno odnosi się do tradycyjnej pobożności katolickiej. Są na niej dziecięce piosenki, śpiewane podczas Mszy Świętej, w szczególności podczas uroczystości I Komunii Świętej, między innymi: „Wszystko Tobie oddać pragnę”, „Jeden Chleb”, „Cóż Ci Jezu damy”. Płyta zawiera 13 piosenek, z których pierwsza to „Kiedy ranne wstają zorze”, przedostatnia – „Wszystkie nasze dzienne sprawy”. Tworzy to klimat modlitwy „od rana do wieczora”. Ostatnia piosenka stanowi swego rodzaju epilog. Jest to utwór „Mała Tereska – dziewczyna Niebieska”, który przedstawia dzieciom przykład świętości Tereski od Dzieciątka Jezus.

„Nie ma to tamto Subito Santo”

Album pt. „Nie ma to tamto. Subito Santo”, ukazuje współczesny przykład apostoła Chrystusowego – świadectwo życia Jana Pawła II. Piosenki mówią w prosty i piękny sposób o rzeczach trudnych, niosąc wielką nadzieję. Przykładem tego jest utwór „Znowu Cię spotykam” – wspomnienie z ostatnich chwil życia Papieża.

„Gadu gadu”
„Kocham Moją Mamę”

Efektowny przykład współpracy twórców ze słuchaczami: zbiór piosenek wykonanych przez laureatów konkursu Gazety Wyborczej i Prokom Software SA. 19 piosenek zebranych w albumie „Kocham Moją Mamę” jest owocem pracy rodziców – muzyków i dzieci, wyróżnionych w konkursie zorganizowanym z okazji Dnia Matki.

Budzik i Pan Tenorek

Budzik „Przeboje Telewizji Budzik”

Ogromne bogactwo treści, stylów i klimatów przekazuje nam zespół muzyczny Pana Tenorka, czyli Jacka Wójcickiego. Współpracując z Telewizją Polską i Polskim Radiem, stworzyli oni „Przeboje Telewizji Budzik” oraz „Budzik. Cztery humory roku”. Później powstał album "Piosenki Pana Tenorka", będący zbiorem utworów dla dzieci w wykonaniu Jacka Wójcickiego z zespołem. W „Przebojach Telewizji Budzik” muzyka ludowa („Oj dana, oj dana” czy „Baca z owieczkami”) przeplata się z szaloną dziecięcą dyskoteką, w wykonaniu Krasnoludka Piksela z dziećmi (piosenki „Hau, hau, co tam u was” lub „Pomi-pomi-pomidorek”). Godna uwagi jest, wspomniana już, piosenka o klimacie historycznym: „Kucharz z kuchcikiem”, utrzymana w tonach muzyki dworskiej.

Budzik „Budzik. Cztery humory roku”

Na płycie „Budzik. Cztery humory roku” znajdziemy muzykę etniczną, w stylu cygańskim „Tamburynie graj”. Można też odkryć malownicze obrazy muzyczne: „Śnieżne konie” i „Świąteczna chwila”. Szybko wpada w ucho muzyczna interpretacja „Kota w butach”. W piosenkach: „Jeże na spacerze” i „Deszczowe lusterka” ma miejsce, tak często spotykana w bajkach, personifikacja zwierząt i przyrody. Tworzy to klimat empatii, wyrabiając w dziecku wrażliwość wobec natury. „Deszczowe lusterka”, piosenka traktująca o kałużach, łamie schemat brudnej i niechcianej kałuży. Jak przystało na program edukacyjny, Budzik promuje wśród dzieci zdrowy styl życia, przypominając piosenki, znane z przed lat, „Witaminki dla chłopczyka i dziewczynki” oraz „Myj zęby”. Kawiarniane wykonanie utworu „Gorąca herbatka”, kreuje małych „smakoszy” i koneserów muzyki, zapoznając z łagodnymi klimatami jazzowymi.

Jacek Wójcicki "Piosenki Pana Tenorka"
Budzik „Budzik - kocie piosenki"

Inni wykonawcy

„Dzieci z Brodą „Normalnie Szok!”

Arka Noego debiutowała w programie „Ziarno”. Podobne klimaty proponuje zespół „Dzieci z Brodą”. Joszko Broda jest jednym z rodziców współtworzących Arkę Noego. Wraz z żoną i grupką dzieci stworzyli oni zespół, którego dziełem jest barwna płytka.

„Piosenki z filmu „Akademia Pana Kleksa”

Większość z nas pamięta zapewne z własnego dzieciństwa „Akademię Pana Kleksa”, a w niej muzyczne wersje wierszyków Jana Brzechwy. Pan Kleks, oprócz sympatycznych wierszyków, proponuje też efektowną muzykę elektroniczną (np. „Kosmiczny prolog”), czy etniczny obraz „Motyw doktora Paj-Chi-Wo”.

„Natalka Kukulska „Natalia”

Proponujemy również niezapomnianą Natalkę Kukulską, z jej „Puszkiem Okruszkiem” i „Co powie Tata”. Nasze dzieci też mogą cieszyć się tymi nagraniami, a jest tu z czego skorzystać. Płyta „Natalia” to wielka muzyczna zabawa. W nagraniach towarzyszą Natalii znani aktorzy: Janusz Gajos, Jan Kobuszewski, Krzysztof Kolberger. Przeważa taneczny klimat dyskoteki dziecięcej, a „Pan Samochodzik” zapoznaje małych słuchaczy z rock-and-rollem. Teksty piosenek wprowadzają w bajkowy świat małej dziewczynki. Mówią o lalkach, misiach, królewnach i książętach, biedronkach i lataniu. Ukazują jej wrażliwość i refleksyjność („Ważne pytanie”, „Przyjaciel to do siebie ma”). Wychowawcza jest propozycja dotycząca deszczowego dnia („Kup różowe okulary”) oraz tabliczki mnożenia („Sześć razy sześć”).

„The Best Kids ...Ever!"
„Piosenki dla przedszkolaka"

Muzyka poważna

„Płytoteka Dziennika
Muzyczna Akademia Rozwoju - cz. I-VII"
  1. Mozart
  2. J.S.Bach
  3. Vivaldi
  4. Strauss
  5. Chopin
  6. Beethoven
  7. Muzyka mistrzów
"Koncerty fagotowe" Wykonawca: Andrzej Budejko , Orkiestra Kameralna polskiego Radia Firma fonograficzna: CD Accord, Universal Music Group , 1999
J.S.Bach Koncerty brandenburskie, Kunst der Fuge

C.P.E.Bach Symfonie, Koncerty na wiolonczelę

A.Vivaldi Cztery pory roku, Koncerty na fagot

Mozart prawie wszystko

Można by długo analizować dorobek muzyczny dla dzieci i rozwijać listę albumów godnych polecenia. Oferta dla małych klientów jest duża. Zarówno w domach, jak i w przedszkolach znaleźlibyśmy wiele ciekawych nagrań. Piosenki dla małych uszek tworzą muzycy oraz twórcy telewizyjni, a także dzieci przy wsparciu rodziców. Zawsze możemy też odnieść się do cennego dorobku muzyki klasycznej czy filmowej. Lista przez nas preferowana będzie zapewne rosła w miarę wzrostu i rozwoju naszych dzieci. Będzie to trwało tak długo, jak długo dzieci będą chciały korzystać z naszych propozycji.

Z pomocą nas - rodziców muzyka może stać się elementem wczesnej edukacji w domu, jak również wsparciem dla edukacji przedszkolnej. Możemy przecież kształtować w dziecku wrażliwość muzyczną i poczucie rytmu dużo wcześniej, niż rozpocznie ono zajęcia z rytmiki w przedszkolu. Maluch, słuchając muzyki, w przyjemny sposób zapoznaje się z wieloma zagadnieniami. Otwiera się na świat, staje się radośniejszy. Jest to kolejna, obok dialogu, forma komunikacji z rodzicami, rówieśnikami i otoczeniem. Muzyka dziecięca często porywa do tańca, a tym samym do wyjścia z siebie. Zabawa muzyczna jest formą ekspresji i komunikacji niewerbalnej. Bawmy się więc z dziećmi przy muzyce.

Autor: Renata (tekst) + Krzysztof (lista płyt CD)

Strona główna